Dopis organizaciji CESI
Poštovani,
Pišem Vam u ime Sindikata doktora medicine Crne Gore. Naša sindikalna organizacija osnovana je 2013. godine i broji oko 800 ljekara ili više od polovine svih ljekara u državi. Osnovni cilj naše organizacije je unaprijeđenje socio-ekonomskog položaja ljekara.
Na početku želimo da Vas upoznamo sa trenutnim stanjem u crnogorskom zdravstvu. Naša zemlja broji 620.000 stanovnika, nalazi se u jugoistočnoj Evropi i kandidati smo za ulazak u EU (i NATO). Osnovna zarada ljekara za 174 časovni mjesečni rad u Crnoj Gori iznosi 390 eura za specijalizante, 550 eura za specijaliste i 650 eura za subspecijaliste. Izraženo u brojkama ljekar u crnogorskom javnom zdravstvu može zaraditi koliko i prosječan taksista ili frizer, a znatno manje od vladinih i opštinskih činovnika. U ukupnim brojkama, zarada ljekara specijaliste (sa svim dodacima: dežurstvima, pripravnosti, dopunskim i prekovremenim radom) u Crnoj Gori iznosi 1,3, prosječne zarade u državi, dok je ovaj odnos, na primjer, u susjednoj Srbiji i Makedoniji 2, Hrvatskoj 2,8 i Sloveniji čak 3 puta veći od prosječne zarade u državi.
Nadalje, naša zemlja ne prednjači ni sa brojem ljekara po glavi stanovnika, što znači da smo od kolega iz drugih zemalja znatno opterećeniji sa poslom. Tako, broj ljekara na 1000 stanovnika u Crnoj Gori iznosi 2,1, u Hrvatskoj 3, u Bugarskoj 3,9, u Njemačkoj i Španiji 4,9 (izvor: www.worldbank.com). Razlog ovome nije siromaštvo, već loša alokacija budžetskih sredstava po kojoj se, za zdravstvo u Crnoj Gori, po glavi stanovnika, izdvaja 55% (265 eura) prosječne zarade u državi, Srbiji 70% (260 eura), Hrvatskoj 95% (720 eura) i Sloveniji čak 115% (1.200 eura). Zbog svega navedenog naš zdravstveni sistem prema evropskom zdravstvenom potrošačkom indeksu je najzaostaliji od 35 evropskih zemalja, za šta javnost u našoj zemlji prevashodno optužuje ljekare.
Povod našeg obraćanja Vama je težak položaj našeg sindikalnog djelovanja u Crnoj Gori. Ukoliko bi naišli na Vaše raspoloženje ili pak ukoliko biste nas mogli uzeti u razmatranje kao potencijalnog člana u vašoj konfederaciji po ugledu na Albaniju i Tursku, vjerujemo da bismo zajedničkim naporom značajno doprinijeli poboljšanju trenutnog stanja. Vaša pomoć bi bila od velikog značaja naročito u domenu zakonskih rješenja kojima se u kontinuitetu urušava položaj naših članova u Crnoj Gori. Osvrćući se na ovo posljednje, naša Vlada je posljednjih nekoliko godina inicirala čitav niz zakona koji dodatno pogoršavaju položaj doktora medicine, a sve pod izgovorom usklađivanja sa zakonima EU. Upravo iz tih zakonskih rješenja proizilaze ključni problemi našeg sindikata. Pobrojaćemo par primjera.
1. Sindikat doktora medicine Crne Gore ignorisan je kada je u pitanju kreiranje granskog kolektivnog za zdravstvo.
Naime, naša Vlada ne dozvoljava Sindikatu doktora medicine Crne Gore učešće u socijalnom dijalogu pošto naš sindikat nije reprezentativan na nivou grane. Da bi postao reprezentativan, naš Sindikat mora imati članstvo od najmanje 15% svih zaposlenih u zdravstvenoj djelatnosti (u koju se računaju i nemedicinski radnici, farmaceuti, stomatolozi, kao i zaposleni u PZU) što je faktički nemoguće. Naime, u zdravstvoj djelatnosti zaposleno je ukupno 9359 radnika (izvor: MONSTAT) dok je u crnogorskom javnom zdravstvu zaposleno ukupno 1348 ljekara ili 14,4 % u grani (izvor: Statistički godišnjak Instituta za javno zdravlje Crne Gore za 2013. godinu). Stoga, sve i kada bi svi doktori medicine, zaposleni u javnom zdravstvu postali članovi našeg sindikata ne bismo zadovoljili uslove za reprezentativnost.
Sa druge strane, da apsurd bude veći, nemedicinski radnici, koji čine 30% zaposlenih u zdravstvenoj djelatnosti (pravnici, ekonomisti, računovođe, higijeničari, zaštitari, vozači itd), mogu, teorijski, osnovati čak 2 reprezentativna sindikata za zdravstvenu djelatnost (trenutno imaju jedan na čelu sa dr Ljiljanom Krivokapić), dok bi srednji medicinski kadar mogao osnovati čak 3 reprezentativna sindikata (trenutno, takođe, imaju jedan na čelu sa dr Vladimirom Pavićevićem)?! Proizilazi da jedini sindikat koji nema ovaj “luksuz” predstavlja nosioce zdravstvene djelatnosti – doktore medicine!
U trenutku dok Vam ovo pišemo, Vlada Crne Gore, iza zatvorenih vrata, i bez konsultacija sa našim sindikatom, pregovara sa dva, od strane Vlade subvencionisana “reprezentativna” sindikata, o visini zaarada naših članova. Da apsurd bude veći, ovog mjeseca izglasan je zakon po kome se plate javnim funkcionerima i službenicima uvećavaju višestruko dok je za nas planirano povećanje od 5%.
2. Ograničena mogućnost dopunskog rada u PZU.
Sledeći zakonski akt na koji želimo da se osvrnemo je Zakon o zdravstvenoj zaštiti Crne Gore. Ovim zakonom, predloženim od strane Ministarstva zdravlja Crne Gore, gotovo je zabranjen dopunski rad ljekarima u PZU, čime su ljekari i zvanično osuđeni na siromaštvo. Naime, doktor medicine dopunski može raditi samo uz preporuku direktora ustanove u kojoj je zaposlen i uz saglasnost Ministra zdravlja koje se daje bez objektivno definisanih kriterijuma! Ovo znači da ljekar u svoje slobodno vrijeme može privređivati kao taksista ili konobar, ali ne i kao doktor.
3. Nemogućnost štrajka.
Na tome se naše i “evropsko” zakonodavstvo nijesu zaustavili. Naime, 2015. godine novim Zakonom o štrajku, Vlada nam je zabranila i pravo na štrajk. Razlog – opet nedostatak reprezentativnosti. Ovo znači da država favorizuje određene sindikalne organizacije kontrolišući čak i pravo na ispoljavanje nezadovoljstva zaposlenih.
4. Ljekarska komora, zaštita prava ljekara
Na kraju, želimo se osvrnuti na Ljekarsku komoru Crne Gore, organ koji se svuda u svijetu brine o pravima ljekara, ali ne i u Crnoj Gori. Organizaciji kojoj svi naši članovi plaćaju obaveznu članarinu. Naša Ljekarska komora je zatvorena organizacija sa netransparentnim radom, koja služi svima, samo ne svojim članovima. Ova organizacija do sada, koliko je nama poznato, nije učestvovala u izradi niti jednog propisa koji se tiče zdravstva, a najčeće su ostajali nijemi na sve lošiji standard i obespravljenost ljekara u Crnoj Gori. Da stvar bude gora, iako statut Ljekarske komore Crne Gore propisuje da se članovi Skupštine biraju javnim ili tajnim glasanjem, od njenog nastanka nijesu raspisani niti održani izbori za istu. Pitamo Vas da li je moguće da se u bilo kojoj državi Evrope ne održe izbori za bilo koju skupštinu bilo koje komore? Povrh svega i tako (ne)izabranoj Komori istekao je mandat 28.01.2015. godine, a ona u istom sastavu i dan danas funkcioniše. Na čelu te organizacije nalazi se ljekar u penziji – dr Đoko Jočić od njenog osnivanja 1995. godine!
Sada zamislite državu sa najgorim zdravstvom u Evropi u kojoj doktori medicine nemaju pravo na štrajk, dopunski rad, niti pravo na pregovaranje o kolektivnim ugovorima za djelatnost koje su nosioci. Zamislite državu u kojoj ljekar ima manju platu od šofera i frizera. Ta država zove se Crna Gora i iz tog razloga trebamo Vašu podršku.
Odgovor Generalnog sekretara organizacije CESI možete pročitati ovdje
Leave a reply
